SWAMPPLANTS 1: MARATHON

Marathon, in het klassiek Grieks τό μάραθον ook wel τό μάραθρον, komt van het werkwoord μαραίνω, wat uitteren, maar ook afslanken betekent. Het is de naam van het plantje dat rijkelijk groeit in het moerassige gebied op iets meer dan 40 kilometer ten noordoosten van de stad Athene.
Marathon is venkel. De slag bij Marathon is dus de slag in het venkelveld. Venkel werd beschouwd als een stimulerend middel. Kauwen op venkelzaad onderdrukt het hongergevoel, een soort afslankmiddel (zie de betekenis van het werkwoord).
De stad Marathon, thans Μαραθώνας, werd dus genoemd naar de plaatselijke vegetatie. Het is niet zeker of het stadje al bestond voor de slag, of dat het pas daarna werd gesticht. In ieder geval, van het oude Marathon is niets meer over. Het stadje Marathonas heeft alleen moderne gebouwen. Waarschijnlijk is er niets meer over van de bebouwing uit de oudheid. 

Venkel in de Griekse mythologie

Bacchus met thyrsus door Leonardo da Vinci

De venkelstaf, thyrsus (Grieks: θύρσος), was het attribuut van de god Dionysos (Oudgrieks: Διόνυσος, Διώνυσος). 

De stok bestaat uit een lange venkelstengel met aan het uiteinde een dennenappel. De staf werd vaak versierd met klimop- of wijnranken. De staf kan ook gezien worden als een fallussymbool.

de diefstal van het vuur door Christian Griepenkerl

Een venkelstengel werd door Prometheus gebruikt om de mensen vuur te brengen. (Door de oude Grieken werden gedroogde venkelstengels, ingepakt in bast, gebruikt als een soort toorts om vuur te verplaatsen.)

Zeus was weer eens een keer boos op de mensen en strafte ze door hen het vuur af te nemen. Rauwe maaltijden en koude voeten waren een paar van de gevolgen daarvan.
De titanenzoon Prometheus, een goede vriend van Zeus, had medelijden met de mensen. Hij besloot ze te helpen. Hij stal enkele gloeiende kooltjes uit het godenvuur en gebruikte een venkelstengel om die naar de mensen te brengen.
Toen Zeus daar achter kwam, werd hij vreselijk kwaad op ‘dat titanenjong’ en besloot hem te straffen. Prometheus, de intussen niet meer zo goede vriend van Zeus, werd vastgeketend aan een berg in de Kaukasus, waar een arend elke dag zijn lever kwam eten. Die lever raakte nooit op, want ’s nachts groeide die gewoon weer aan.
Het loopt later toch nog goed af. Herakles mag hem bevrijden. Daarna werd waarschijnlijk de hand van Zeus weer geschud en verder niet meer gepraat over dat kleine akkefietje. 

Het venkelveld

Venkel groeit nog steeds volop in het moeras waar de veldslag plaatsvond. Maar toen ik ter plaatse was, in oktober, buiten het seizoen, was er niets meer te vinden.

Wat er wel volop stond, daarover meer in de volgende aflevering van SWAMPPLANTS.

₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪